Elke verkiezingscyclus is het weer raak: op het moment dat de kiesraad naar buiten brengt hoeveel partijen er geregistreerd zijn, zijn er eerst verbaasde en licht verontwaardigde berichten (zo veel?) voordat media de stappen uit gaam leggen. Vervolgens is er ook altijd een (oud-)politicus van een van de grote partijen die pleit voor een kiesdrempel omdat het land anders niet meer geregeerd zou kunnen worden. Hoe zit dit eigenlijk?

Zoals her en der te lezen zijn zijn er diverse stappen tot je mee doet aan de regering van dit land:
* eerste stap is de registratie van de naam. Een grotendeels administratieve stap, die vooral moet voorkomen dat er partijnamen te sterk op elkaar lijken. Deze stap hebben voor de verkiezingen van 2021 dus 89 partijen genomen.
* de tweede stap is de daadwerkelijke deelname. Voor partijen die nog niet in de Tweede Kamer zitten vereist het betalen van een waarborgsom van € 11.250,- (je krijgt deze terug als je bijna of helemaal een zetel haalt) en vooral 30 handtekeningen in elk van de 19 kieskringen; als je dit niet in alle kieskringen haalt doe je maar in een deel van het land mee aan de verkiezingen, maar dit maakt het halen van een zetel nog moeilijker.
* om daadwerkelijk een zetel te halen moet je 1/150 van de uitgebrachte stemmen halen (zonder volle zetel doe je niet mee voor de restzetels); dit was vorige keer 62.828 stemmen
* om dan in de regering te komen is een wat schimmiger maar wel veel bekender process.
De stappen worden steeds moeilijker omdat er steeds meer steun nodig is. Dat veel partijen de relatief eenvoudige eerste stap hebben gehaald is dus nog niet zo opvallend.

Kijken we hoeveel partijen de stappen de vorige verkiezingen (2017) haalden zien dat er toen 8 partijen minder een naam registreerden als nu: 81. Daarvan deden er 28 mee aan de verkiezingen en haalden 13 de kiesdrempel. Stap 1 is dit jaar dus iets voller, maar we zullen op 17 maart niet uit 50 partijen mogen kiezen.


Hoe zit dat eigenlijk historisch? De afgelopen 27 jaar zijn er altijd een hoop partijen geweest die hun naar registreerden, al lijkt het over tijd nog iets toe te nemen. Dit betekent echter nauwelijks dat er ook meer partijen op het kiesbiljet staan (oranje, tussen 17 en 28), en nog minder dat er meer partijen in de Tweede Kamer gekozen worden - dat laatste is in die jaren altijd tussen 9 en 13 geweest. In 1994 stonden er 26 biljetten op het kiesbiljet en werden er 12 gekozen, in 2017 waren dit er 28 om 13. Voor 2021 is logischerwijs alleen de eerste stap nog maar bekend.


Opvallend is dus dat er een kiesdrempel wordt voorgesteld op het moment dat er veel partijnamen geregistreerd worden. Nog afgezien van het moment: dat het ook maar de vraag is of dat helpt voor de regeerbaarheid wordt bijvoorbeeld op StukRoodVlees uitgelegd.