Ik had het vorige week al over de verschillende soorten lock-downs en ook hoe dat 'slechts' een van de factoren is die het gedrag van mensen beïnvloedt. We zitten nu al een tijdje opnieuw in strengere maatregelen en ik hoor/lees zowel in het nieuws als om mij heen dat mensen zitten te springen om weer naar buiten te gaan. Als we dan kijken naar de veranderingen in reisgedrag in Nederland en dat vergelijken met de eerste lock-down, hoe streng is deze dan? Daarvoor kijken we naar cijfers die de verandering in reisgedrag weergeven, afkomstig van Google. Op deze pagina kan je deze cijfers dagelijks geüpdatet zien en ook per provincie bekijken.


Te zien is dat we deze zomer massaal naar de parken zijn gegaan (blauwe lijn), al dan niet bij gebrek aan andere activiteiten; dat is nu uiteraard veel minder, nu zijn natuurgebieden waar gewandeld kan worden populairder zoals uit de nieuwsberichten blijkt. Kijken we naar het reizen naar werk, stations, en winkels & vrije tijd dan zien we dat de lock-down in maart/april leidde tot een groter dal in deze reisbewegingen dan nu. Uit dat dal in reisbewegingen krabbelde we langzaam op rond de zomervakantie. De afgelopen weken is het aantal reisbewegingen naar die bestemmingen echter weer sterk gedaald. Daarmee zitten we op hetzelfde reisgedrag in als rond mei, toen er langzaam weer versoepeld werd - zowel in overheidsmaatregelen als in gedrag.

Een andere mogelijkheid is te kijken naar de file's in Nederland, die worden ook op deze website dagelijks bijgewerkt bijgehouden. Ook daarin valt te zien dat we rond het niveau van week 20 (11-17 mei) zitten. Nou waren er de afgelopen jaren in het najaar altijd iets meer file's dan het voorjaar, waarschijnlijk vooral doordat het vaker slecht weer is; daarvoor gecorrigeerd lijkt dit ook te wijzen op reisgedrag vergelijkbaar met afgelopen juni.


Dan is het natuurlijk interessant om te kijken wat dit doet voor de hoeveelheid besmettingen. Als hier uitgelegd houden we hier geen cijfers over bij; in dit geval kijk ik naar de besmettingsgraad, de inmiddels beroemde effectieve R, van het Corona-dashboard van de overheid:
Daarop is te zien dat er in die periode een gekke piek en daarna een dal in deze berekende waarde zit: waarschijnlijk is dit een gevolg van toeval en/of meetproblemen, en was de effectieve R in werkelijkheid veel stabieler en liep de langzaam op. Er is immers geen goede reden voor de piek en het dal te bedenken, en als je die wegdacht zie je precies de langzaam stijgende trend die je daar zou verwachten. Kijken we naar getallen is in de maand mei de besmettingsgraad rond de 0.9 zat in in juni iets hoger, maar nog wel onder de grens van 1.0.

Als deze cijfers over het reisgedrag van Google én de filedruk een goede voorspeller zijn over het gedrag van mensen en dus de R dan zouden we de lock-down die we nu moeten hebben vol moeten houden. Waarschijnlijk is de overige situatie nu een stuk gunstiger: ruimere beschikbaarheid van testen, bron- en contactonderzoek en ook gedeeltelijke immuniteit. Daardoor zijn er waarschijnlijk binnenkort toch weer wat versoepelingen mogelijk - ook als er nog geen grootschalig beschikbaar vaccin is, dat steeds dichter bij komt.